Istnieje także wiele reguł, które są zapisane. Najważniejsze z nich to prawa. Wszyscy muszą ich przestrzegać, gdyż w przeciwnym razie można zostać ukaranym.
Spójrz na poniższe obrazki. Jakich reguł należy przestrzegać, by zapobiec tym zdarzeniom?
Prawo o ruchu drogowym mówi o zasadach obowiązujących uczestników ruchu drogowego. Zasady te dotyczą nie tylko kierowców, ale także rowerzystów i pieszych. Jak powinni zachowywać sie rowerzyści i piesi? Przyjrzyj się obrazkowi poniżej i powiedz po której stronie powinni znajdować się piesi, a po której rowerzyści.
Konstytucja jest najważniejszym prawem w Norwegii. Zawiera ona wiele zasad mówiących jak państwo ma być zarządzane. Konstytucja została spisana w 1814 roku. Norwegia była wtedy innym krajem niż obecnie. Społeczeństwo zmieniło się od tego czasu i nadal się zmienia, więc trzeba zmieniać też prawa. Tym zajmuje się Storting, czyli parlament norweski.
Ustawa o systemie oświaty zawiera reguły dotyczące szkół w Norwegii. Między innymi zapisane jest, że wszystkie dzieci mają prawo i obowiązek chodzić do szkoły. Prawo to wprowadzono w 1889 przede wszystkim po to, by rodzice posyłali swe dzieci do szkoły, zamiast kazać im pracować. Ważne było bowiem, by dzieci mogły się kształcić.
Prawa zmieniają się wraz z rozwojem społeczeństwa. Kiedyś być może najważniejsze było zapewnienie wszystkim dzieciom możliwości nauki w szkole. W dzisiejszych czasach zwraca się także uwagę na to, by uczniowie czuli się dobrze w szkole, co też zostało zapisane w prawie. Rozdział 9a w Ustawie o systemie oświaty mówi o środowisku szkolnym ucznia. Jest tu zapisane między innymi, że żadne dziecko nie powinno być wykluczone, dręczone, dyskryminowane lub narażone na przemoc w szkole.
Oprócz Ustawy o systemie oświaty, każda szkoła ma swój regulamin. Czy znasz regulamin obowiązujący w Twojej szkole? Tak wygląda regulamin zachowania i porządku w szkole Nygård w Bergen.
Her er ordensregler fra Nygård skole i Bergen
Innym prawem jest Kodeks karny, który dotyczy czynów karalnych takich jak kradzież, akt wandalizmu, czy użycie przemocy. „Ten, kto stosuje przemoc wobec osoby lub w inny sposób narusza jej cielesność lub się do tego przyczynia, powinien zostać ukarany karą grzywny lub pozbawienia wolności do 6 miesięcy.” Prawo to zostało spisane w 1902, dlatego pisownia słów wersji norweskiej różni się od obecnej.
Jak powstają reguły i prawa?
Wspomnieliśmy już o regulaminie klasowym. Jak uzgodniliście ten regulamin? Przedyskutowaliście to w klasie lub na forum samorządu klasowego? Czy było to łatwe zadanie? Czy chłopcy zgadzali się z dziewczynami? Czy wszyscy byli zadowoleni z wyniku? Czy ktoś musiał zrezygnować ze swoich racji? Ustaliliście wiele zasad? Czy regulamin został powieszony w klasie jako widoczny dowód?
Większość reguł ustalanych jest w podobny sposób, w jaki stworzyliście Wasz regulamin klasowy: grupa osób zasiada i dyskutuje. Nie zawsze jest łatwo dojść do porozumienia, gdyż ludzie się różnią od siebie. Czasami mamy zupełnie odmienne zdanie na dany temat, co innym i nam może być trudno zrozumieć! Powodów tego może być wiele, na przykład różnice w kulturze, tradycjach, religii lub miejscu zamieszkania. Ktoś musi wtedy zrezygnować ze swoich racji w zamian za inne korzyści. W takich przypadkach tym bardziej ważna jest współpraca. Na koniec grupa uzgadnia reguły i je spisuje. Ustalenie niektórych praw i reguł zajmuje dużo czasu.
Społeczność internetowa i rozsądne użytkowanie Internetu
Czy masz konto na Facebooku, Habbo lub Moviestarplanet? Jeśli tak, to należysz do jednej lub kilku spoeczności internetowych.
W Internecie możesz grać, czytać, uczyć się nowych rzeczy, dzielić się zdjęciami i rozmawiać z przyjaciółmi. Możesz nawet rozmawiać z kimś na drugim końcu świata. To niesamowite!
Istnieją również zasady zachowania się w Internecie. Być może uczyliście się w szkole zasad rozsądnego użytkowania Internetu.
W Internecie możemy rozmawiać z osobami, których nie znamy. Warto pamiętać, że nie zawsze ludzie mówią o sobie prawdę. Dlatego też należy być ostrożnym, gdyż nie zawsze wiadomo, z kim się rozmawia.
Na tej stronie możesz dowiedzieć się więcej na ten temat: http://www.dubestemmer.no/
CZY WIESZ…?
- Konstytucja norweska została uchwalona w Eidsvoll 17 maja 1814. Dlatego też 17 maja jest świętem narodowym Norwegii.
- W 2014 obchodzimy 200 rocznicę uchwalenia konstucji w Norwegii.
- Norweska konstytucja składa się z 112 paragrafów.
- Kodeks karny zawiera ponad 400 paragrafów.
- Klasa szkolna sprzed ponad 100 lat
- Klasa szkolna sprzed ponad 100 lat