Mezopotamia

Mezopotamia – kraina nad Eufratem i Tygrysem

mesopotamia2PO

Rzeki Eufrat i Tygrys leżą dziś na terenach Iraku, Iranu i Syrii. 6000 lat temu cały ten obszar nazywał się Mezopotamia, co ozacza „międzyrzecze”.

mesop1W rejonie tym klimat jest ciepły i łagodny, lecz także bardzo suchy. Mimo to, właśnie stamtąd pochodzi wiele owoców, które kupujemy w naszych sklepach. Tereny te są więc bardzo żyzne. Jak to jednak możliwe, że tak suchy obszar może jednocześnie być tak żyzny?

Jak już być może zgadłeś, to właśnie dlatego rzeki były tutaj takie ważne. Bez nich obszar ten byłby po prostu pustynią  i tym samym prawie nic by na nim nie rosło. Zarówno Eufrat, jak i Tygrys wypływają z wysokich gór i ich wody znacznie wzbierają, kiedy śnieg topnieje na szczytach. Rzeki występują ze swych koryt, a po opadnięciu pozostaje w dolinach żyzny muł, który zawiera dobrą, urodzajną ziemię.

Ludzie w Mezopotamii byli mądrzy i dlatego wymyślili różne techniki i narzędzia, by wykorzystać wodę w jak najlepszy sposób. Dzięki wodzie mogli użyźnić ziemię i uprawiać niemal wszystko, co chcieli. Poza tym rzeki zapewniały dostatek  ryb.

 

kveite200

Pszenica

Pierwsi rolnicy
Ludzie zamieszkujący Mezopotamię byli pierwszymi rolnikami. Najpierw odkryli oni zboże. Znaleźli dziko rosnące rośliny, które miały dużo ziaren. Okazało się, że była to  pszenica! Następnie odkryli, że orząc, nawadniając i nawożąc ziemię, użyźniali ją tak bardzo, że można było zbierać plony kilka razy w roku. Tym samym mieszkańcy mieli pod dostatkiem pożywienia, a nawet mogli je gromadzić i magazynować. Do pomocy na roli zaprzęgali zwierzęta, takie jak woły i konie. Byli oni pierwszymi hodowcami zwierząt gospodarskich. . 

Ziggurat

Ziggurat

Jak widać, w Mezopotamii były dobre warunki do życia i dlatego też osiedlało się tam wielu ludzi. Z czasem zamieszkiwało ten obszar coraz więcej ludności i powstały tam pierwsze na świecie miasta. Mimo, że było to wiele tysięcy lat temu, miasta te były dobrze zorganizowane i wznoszono w nich piękne budowle. Mezopotamia słynie z świątyń zwanych zigguratami. W miastach były też szkoły, wojsko, a ludzie wykonywali wiele różnych zawodów. Społeczeństwa na tych terenach były dużo bardziej zaawansowane, niż inne społeczeństwa w tym czasie. Niektórzy nazywają ich członków pierwszymi ludźmi kultury.

Kongen på vogn

Król w swym powozie

Wynalazki
Na południu Mezopotamii leżała kraina o nazwie Sumer. Sumerom zawdzięczamy wiele ważnych wynalazków. Od nich wywodzi się matematyka i geometria, a także system liczbowy oparty na liczbie 60.

Po części także dzisiaj używamy tego systemu. Jedna godzina ma 60 minut, a jedna minuta 60 sekund. Okrąg zaś dzieli się na 360 stopni.

Sumerowie wynaleźli także koło i pług.  Ponadto ich łodzie były wyposażone w stępki dla zwiększenia stabilności, a dzięki żaglom, nie musieli tyle wiosłować.

Kileskrift

Pismo klinowe

Między 3500 i 3000 rokiem p.n.e. wynaleźli pismo zwane pismem klinowym. Początkowo pismo klinowe składało się z obrazków. Z czasem zostało ono uproszczone i zastąpione znakami. Sumerowie pisali na glinianych tabliczkach i kamieniach. Sztuka pisania rozprzestrzeniła się na wschód i zachód, między innymi do Egiptu

 

 

 

Sumerisk konge

Król sumeryjski

Miasta
Sumerowie budowali piękne miasta. Największe miasto w Sumerze nazywało się Uruk. Natomiast Ur, położone u ujścia Eufratu, było ważnym miastem handlowym. Każde z miast było zazwyczaj osobnym państwem z własnym królem. Królowie mieli wielką władzę, gdyż byli oni także przywódcami religijnymi. W mieście mieszkał król, jego służba, kapłani i rzemieśnicy. Całe miasto było często otoczone murami, które miały chronić przed wrogami. Rolnicy mieszkający w okolicy miasta, musieli płacić podatki na króla i świątynię. Podatek płacony był w postaci zboża, mięsa, ryb oraz warzyw.

Sumerowie nie posługiwali się pieniędzmi, lecz wymieniali się towarami, których potrzebowali. Kupcy żeglowali za granicę i wymieniali swe towary na miedź i złoto. Rzemieślnicy natomiast przyjmowali jedzenie w zamian za wyroby ceramiczne, ozdoby, odzież i różne przedmioty codziennego użytku.

 

solgud2

Bóg słońca i bestia chaosu

Dostęp do wody był ważny dla rolnictwa, więc budowano  kanały prowadzące od rzek do miast. W ten sposób nie tylko doprowadzano wodę, ale również łodzie mogły dopłynąć do do samego centrum. Budowano także tamy i groble by móc gromadzić wodę. Jednakże  miasta i wsie zalewane były często przez powodzie, które przychodziły niespodziewanie i powodowały zniszczenia. Ludzie myśleli, że to kara boska, więc składali ofiary i podarunki w świątyniach, by udobruchać bogów.

CZY WIESZ …?

  • Słowo „geometria” oznacza „mierzenie ziemi”.
  • Najstarsza mapa świata została stworzona w Mezopotamii.
  • Astronomia – nauka o planetach i gwiazdach – wywodzi się z Mezopotamii.
  • Miasto Uruk miało 50 000 mieszkańców już 3000 lat p.n.e.
  • Po raz pierwszy w historii ludzie mieli czas na inne rzeczy niż zdobywanie pożywienia.

Mezopotamia